شناسايي كود مرغوب ورمي كمپوست
روش توليد ورمي كمپوست در تعيين كيفيت نهايي
بر اساس تحقيقات انجام شده در دنيا اثبات شده است كه با كيفيت ترين كود ورمي كمپوست توليدي ، مربوط به روش هاي راكتوري با دستگاه هاي خاص مي باشد .
روش متداول بعدي روش پشته اي است كه در ايران بسيار فراگير مي باشد آنهم به شرط رعايت اصول و قواعد مربوط به خودش مي تواند كودي نسبتا خوب توليد شود .
اين روش كه روشي سنتي بوده براي سطوح بزرگ و توليد انبوه كاربرد دارد و براي كساني است كه داراي گاوداري و زمين شخصي در مجاورت گاوداري بوده و هدف اصلي توليد كود در مقياس بزرگ مي باشد.
در اين روش توده آماده شده و در سطح زمين به صورت پشته اي ( توده هاي طويل ) با طول متفاوت ۲۰ تا ۸۰ متر و ارتفاع ۵۰ سانتي متر قرار داده ميشود. دراين سيستم كيفيت كود چندان رضايت بخش نيست . ( ادواردز ۱۹۹۵)
قرار گرفتن بستر توليد در معرض تغييرات عوامل محيطي و از طرفي طولاني بودن فرآيند توليد ( ۴ تا ۵ ماه ) ازمعايب اين روش به شمار ميرود . براي سهولت در جدا نمودن كرم از بستر ، مواد تازه را ميتوان همجوار با بستر آماده شده اضافه نمود و كرم ها را در اين حالت به سمت مواد غذايي تازه حركت ميكنند و عمل جدا سازي به صورت طبيعي انجام ميگيرد. اين روش بيشتر در مناطق گرمسيري در استان هاي فارس ، بوشهر ،يزد مورد بهره برداري قرار ميگيرد.
از اختراع و ابداع تا خيالپردازي و تبليغات سوء در توليد كود ورمي كمپوست
بدور از خيالپردازي هاي كودكانه و تبليغات هاي كاذب بنابر منابع علمي نمي توان پشته هايي با ارتفاع چند متر تهيه و انتظار داشت كود ورمي كمپوست مرغوب توليد شود .
ظاهر كود ورمي كمپوست
ظاهر كود مرغوب بايستي سياهرنگ باشد چنانچه كود رنگ قهوه اي يا متمايل به قهوه اي داشت بدانيد كه عمليات كمپوست سازي ناقص صورت گرفته و يا به زباني ساده تر كود گاوي توسط كرم كمپوستر خورده نشده است .
كود ارگانيك ورمي كمپوست چيست
بگذاريد ساده تر بيان كنم در اصل ورمي كمپوست همان مدفوع يا كود كرم خاكي است كه سياهرنگ و فاقد هرگونه آلودگي مي باشد .( زيرا كرم خاكي بسياري از آنزيم هاي موجود در طبيعت را از بدن خود توليد و ترشح مي كند كه تمامي عوامل بيماري زا و ميكروب هاي محيط را از بين مي برد.)
چون معمولا بستر توليد ورمي كمپوست كود گاوي است بنابراين رنگ ، مي تواند شاخص مناسبي براي تشخيص كود ورمي مرغوب از نامرغوب باشد .
كود سرند شده ورمي كمپوست
با سرند كود ورمي كمپوست مي توان بر كيفيت و ارزش آن افزود زيرا با اين كار سنگ و كلوخ و چوب و غيره از كود خارج شده و كودي يكدست شبيه به چاي خشك باقي مي ماند .
توجه كنيد كود سرند شده حتما بايد با سرند ريز ( مش ۳ يا ۴ ميلي متر ) سرند شده باشد . پس صرفا به گفته دلالان و يا فروشندگان كود ورمي كمپوست اكتفا نكنيد چه بسا كود با مش ده ميلي متر سرند شده باشد كه مي توان گفت با كود سرند نشده تفاوت چنداني نخواهد داشت .
آزمايشي ساده براي تشخيص ورمي كمپوست مرغوب و رسيده از ورمي كمپوست تقلبي
گفتيم كه ورمي كمپوستي كه به روش پشته اي با ارتفاع بيش از ۵۰ سانتي متر توليد شود قطعا تقلبي است و يا همان كود گاوي است ونبايد به تاييده ها و ارايه آناليز و ديگر ادعاهاي توليد كننده چندان توجه كرد .
حال با آزمايشي ساده مي توانيم پي به اين موضوع برد .
مقداري از كود را داخل كيسه اي نايلوني ريخته و به اندازه خيس شدن به آن آب اضافه نماييد . سپس درب كيسه را محكم بسته و ۴۸ ساعت بعد درب كيسه را باز كنيد .
بوي ورمي كمپوست رسيده و مرغوب شبيه به بوي خاك برگ يا خاك جنگل يا نم گلدان دارد كه بوي نامطبوعي نيست چه بسا براي برخي افراد مطبوع باشد ، اين يكي از خواص ويژه كود ارگانيك ورمي كمپوست است كه در بسياري از منابع از آن به عنوان كودي فاقد بو ياد شده است .
ولي اگر بوي گند كه شبيه بوي گند كود تازه گاوي داشت بدانيد كه ورمي كمپوست نامرغوب و كود گاوي پايه تبديل به ورمي كمپوست نشده است .
روش هاي متداول توليد ورمي كمپوست در دنيا
روش هاي متنوعي براي توليد كود آلي ورمي كمپوست وجود دارد كه تعدادي از روش هاي عملي و علمي كه منجر به توليد موفق و محصول با كيفيت مي شود و در بسياري از منابع و كتب علمي در اين زمينه اشاره شده است عبارتند از :
۱ روش سبدي
۲ روش پشته اي در فضاي روباز و يا محيط سرپوشيده
۳ توليد به روش تانك
۴ توليد به روش مش يك طبقه و چند طبقه
۵توليد ورمي كمپوست به روش راكتوري (كه شامل دستگاه هاي متنوعي مي باشد)
۶توليد كود آلي ورمي كمپوست به روش خانگي سطلي
هوادهي و ارتفاع كود ورمي كمپوست
عمل هوادهي در روش روباز پشته اي نياز است انجام گردد. زيرا در ميان توده كه كرم ها مشغول فعاليت توليد هستند ، در اثر فعاليت آنها مواد گازي از جمله گاز متان توليد ميشود كه باعث از بين رفتن كرم ها ميشود. بنابر اين لازم است به طور متناوب توده به هم زده شود تا گاز متان از داخل توده خارج شده و كرم ها فعاليت خود را ادامه دهند. بسته به روش توليد ابزارهاي دستي و مكانيزه مختلفي براي اين كار وجود دارد. در حال حاضر اين كار در ايران با روش دستي و با ابزاري شبيه شن كش انجام ميگردد.
نكته بسيار مهم توليد ورمي كمپوست پشته اي
بنابراين همانطور كه ملاحظه ميشود با افزايش ارتفاع پشته بنابر منابع علمي معتبر عملا كمپوست سازي انجام نميشود و اگر ارتفاع پشته بيش از ۵۰ سانتي متر باشد چه بسا شاهد توليد بيشتر در فضاي كمتر خواهيم بود ليكن لايه هاي زيرين پشته توسط كرم ايزينيا خورده نخواهد شد و همان كود گاوي باقي خواهد ماند و اين نكته بسيار مهمي است .
توليد ورمي كمپوست پشته اي در محوطه سر پوشيده
كليه عمليات دراين روش مشابه روش روباز است فقط سطح توده توسط مصالح مختلف از جمله پلاستيك ، پوشال ، ايرانيت ، موادي از جنس حصير و سرشاخه درخت با پايه هاي چوبي و يا پارچه ضخيم و به طور كلي سايبان هاي مختلف پوشيده ميشود. اين روش در مناطق سردسيري كشور از جمله استان هاي غربي و استان خراسان رضوي و خراسان شمالي و جنوبي كاربرد گسترده دارد. در اين روش كيفيت كود توليد شده بهتر بوده و زمان توليد كوتاه تر ميباشد.
ارتفاع سايبان را ميتوان ۲ تا ۳ متر در نظر گرفت . از قرار دادن پلاستيك براي پوشانيدن سطح بستر خودداري شود ، زيرا لايه پلاستيك باعث افزايش درجه حرارت و جمع شدن گازهاي مختلف در بستر مي شود.توليد ورمي كمپوست به روش پشته اي گرچه هزينه كمتري دارد ولي نسبت به دستگاه هاي مدرن از كيفيت كمتري برخوردار است .