انواع روش هاي توليد ورمي كمپوست و پرورش كرم
همان طور كه قبلا اشاره شد در ايران معمولا از دو روش پشته اي و سبدي استفاده ميشود.البته روش سومي هم وجود دارد به نام روش راكتور كه با توجه به هزينه بالاي آن در ابعاد صنعتي ميتواند بكار گرفته شود.
اين پست به آموزش خلاصه اي از انواع روش هاي توليد ورمي كمپوست در بستر هاي گوناگون اختصاص داده شده.
در روش سبدي بستر پرورش معمولا همان خوارك كرم ميباشد كه در داخل سبد ريخته ميشود كه مي توان با اضافه كردن مواد مختلف محصول نهايي را طبق خواسته تغيير داد.به عنوان مثال اگر تمركز بر روي ورمي كالچر باشد ميتوان با اضافه كردن مواد پروتئيني رشد كرم ها را بالا برد و نرخ تكثير آنها را افزايش داد.و اگر هدف توليد ورمي كمپوست با كيفيت باشد با اضافه كردن مواد كربن دار نتيجه نهايي كود توليدي را بهبود داد.
در روش پشته اي بستر را بر روي هر سطحي ميتوانيد اماده سازه كنيد از خاك گرفته تا سيمان.
البته طبق ازمايشات و مطالعات متعدد بهترين نتيجه در بستر سيماني گرفته شده كه بهترين نرخ رشد را براي كرم ها فراهم ميكند.
شما ميتوانيد بستر را در ابعاد ( 0.4*1*طول دلخواه ) درست بكنيد.
البته در خاطر داشته باشيد در فصول مختلف سال با توجه به تغييرات وسيع دما در ايران و نيز منطقه جغرافيايي شما ارتفاع پشته ها بايد متفاوت باشد تا بهترين نتيجه حاصل گردد.
يادتان باشد نميتوان يك نسخه كلي براي تمام ايران پيچيد.
ايده:
مي توانيد در روش پشته اي اگر ارتفاع پشته ها كم شد بعد از خورده شدن مواد خوراكي آن، يك لايه نهايتا 10cm از خوراك را بر روي پشته ها اضافه كنيد.اين مرحله را شايد تا بحال در جاي ديگري نديده باشيد ولي بخاطر اينكه كرم ها و نوزادان انها به بستر و خوراك تازه دست رسي پيدا ميكند با اينكار نرخ رشد كرم ها بالا رفته و لارو هاي بيشتري زنده ميمانند.
مشكل اينكار كه باعث شده از آن استفاده نشود ،نياز به نيروي كار زياد است كه هزينه توليد را بالا ميبرد.
شيب بستر سازي را فراموش نكنيد. 5 تا10 درجه شيب براي اينكار كفايت ميكند.
باور كنيد بيشتر از اين لازم نيست !! يك توليد كننده را ديدم كه براي بالا بردن راندمان توليد، بستر را در شيب كوه ايجاد كرده بود !!!!
بخاطر داشته باشيد شيب مورد نظر براي جلوگيري ازجمع شدن آب در كف بستر ميباشد. همين!
لزوم يا عدم لزوم اين شيب بستگي به جنس كف بستر دارد.
يكبار براي بازديد فارم ديگري كه بسترش شيب نداشت و به مشكل برخورده بود رفته بودم .ديدم آن بنده خدا با چه زحمت و مشقتي از ابر (يا همون اسفنج) براي جمع آوري آب جمع شده در كف بستر استفاده ميكرد !!!!!!
يكي ديگر از نكات بستر سازي شستو شوي كود هستش.اينكار براي از بين بردن شوري كود و نيز پايين اوردن ph كود استفاده ميشود و در اناليز نهايي ورمي كمپوست تاثير گذار است.
خيلي فارم ها را ديدم كه با مشاوره هاي غلط چه هزينه هاي گزافي براي شستن اين كود كردند و براي اينكار چه زحمت هاي بيهوده اي به خود ميدهند. چندتا نيروي كار را فقط اسير همين شست و شوي ساده كرده اند.
كار ساده است. همين كه بوي تندي كه از كود بلند ميشود و اصطلاحا تندي ان دماغ را ميزند , از بين رفت ديگر كار شست و شو تمام شده.البته اين روش تشخيص نياز به اندكي تبحر دارد مگر اينكه شما قبلا كودولوژي ( يا همان علم كود شناسي) را پاس كرده باشيد.
نكته كليدي:
بخاطر داشته باشيد كه براي توليد ورمي كمپوست ميتواند از ابتكار عمل خود هم بهره بگيريد ولي هر كاري ميكنيد نبايد خود را به زحمت بياندازيد .هركاري كه از زحمات توليد كم كند درست است و شما ميتوانيد با خيال راحت آن كار را انجام بدهيد.
يكي ديگر از كارهايي كه نرخ رشد كرم ها را افزايش ميدهد هوادهي ميان دوره است.وقتي پشته ها براي مدت زيادي مانده باشند بهم فشرده ميشوند و اكسيژن مناسب به بستر نميرسد براي جلوگيري از اينكار بايد در زمان مناسب بستر را اندكي زير و رو كنيد.
تذكر:
اينكار را بگونه اي انجام دهيد كه حتي المكان از وارد شدن شوك به كرم ها جلوگيري شود.
خوب تا اينجا كليات روش پشته اي را گفتيم. حالا نوبت به روش سبدي مي رسه كه كار ساده تري است ولي در عوض سرمايه بيشتري لازم دارد.شما يك سبد اماده همراه با بستر و كرم خريداري مي كنيد و بعد از دو ماه نگه داري مناسب سبد شما اماده فروش ميباشد.نا گفته نماند كه دراين مدت با توجه به تراكم كرم ها نياز به چند بار خوراك دهي وحداقل دو بار هوادهي دارد در ضمن محل نگه داري سبدها حتما بايد فضاي مسقف باشد.
روش اخر روش راكتور ميباشد كه از يك محفظه تشكيل شده كه از كف زمين بالاتر قرار ميگيرد. تغذيه كرم بصورت مستمر از بالاي بستر انجام ميشود.
ورمي كمپوست توليدي بوسيله شبكه هايي كه در كف بستر قرار داده شده و معمولا بصورت هيدروليكي تغيير موقعيت ميدهند توليد و از زير راكتور خارج ميشود و جمع آوري ميگردد.
هرچند توليد به روش راكتور نتيجه بسيار خوبي هم در كيفيت كود توليدي و هم در رشد كرم ها دارد. هزينه توليد چنين دستگاهيي در مقايسه با روش هاي مرسوم در ايران بسيار بالاست براي همين توليد كنندگان ايران ترجيح ميدهند از اين روش استفاده نكنند.
در پايان با توجه به اقليم هاي آب و هوايي مختلف ايران و اينكه در بستر سازي نكات ريز زيادي وجود دارد شما مي توانيد از روش هاي مختص فارم خود استفاده ببريد.
توليد كنندگان محترم كپي با ذكر منبع بلامانع است.